ESTETİK HAREKETİ

( AESTHETİC MOVEMENT ) 1870 – 1900

AKIMIN ÇIKIŞ NOKTASI: İngiltere

AKIMIN ETKİ ALANI: İngiltere, Avrupa, ABD

AKIMI TEMSİL EDEN BİÇİMSEL ÖZELLİKLER:

Doğadan alınan desenler
Sade, düzenli çizgiler
Antik dönem ürünlerinin yeniden yorumlanması
Soyutlanmış Japon formlarının kullanılması

DÖNEMİN ÜRÜN ÖZELLİKLERİ:

Sanatlar ve El Sanatları Hareketi gibi tepki söz konusudur, ancak sanatın toplumsal ve ahlaksal bir amacının olması düşüncesi reddedilmiştir.

Yüksek kalitede zanaatkârlık gerektiren ürünler ortaya konmuştur ve aynı dönemde yeni keşfedilmiş olan Japon tasarımının soyut ve geometrik formlarının yoğun etkisi görülmektedir.

Kraliçe Anne dönemi mimarisi kabul görmüştür.

Mimarlıkta, Holman Hunt ve Edward Burne-Jones gibi Rafael öncesi görüşü benimseyen sanatçıların çalışmaları, edebiyat ve şiirde ise Oscar Wilde’ın eserleri bu hareketin temsilcisi olmuştur.

DÖNEMİN GELİŞİM SÜRECİ:

19.yy. ikici yarısında, İngiltere’de sanat, mimari ve tasarımda estetiği yeniden sorgulayan bir hareket ortaya çıkmıştır. Sanat, sanat içindir anlayışından esinlenen Estetik hareketi, aşırı gotik uyanışına bir tepki olarak gelişmiştir.

Arts and Crafts – Sanat ve El Sanatları hareketinden farklı olarak sanatın herhangi bir toplumsal veya ahlaki bir amacının olamayacağını savunmaktadır. Çok sayıda tasarımcı, mimar ve üretici tarafından benimsenmiştir.

Viktorya Döneminin katı, tutucu tasarım anlayışına karşı sanat ve tasarımda daha fazla özgürlük anlayışını temsil etmektedir.

Bu tasarım hareketinin önemli önemli öncülerinden mimar, tasarımcı Edward William Godwin Japon ve Çin formlarını Batılılaştırmış, Anglo-Japon mobilyayı yaratarak batı ve doğu formlarında sentez ürünler tasarlanmıştır.

Bu tarzda özellikle seramikte, doğu formlarının benimsendiği görülmektedir. TİFANY& CO. Firması New York’ta Japon motiflerini içeren gümüş ürünler imal etmiştir. Bu dönemde Japon etkisi tüm Avrupa’ da görülmektedir. Özellikle Fransa’da seramik, metal eşyalar ve cam üretimi Japonizm etkisindedir.

Estetik hareket, başlangıçta, yalınlık, açıklık, sadelik ana ekseninde gelişmiş ve klasik tasarım anlayışının zenginliğine bir alternatif geliştirmiştir. Christopher Dresser ve Owen Johns estetik hareketin öncü tasarımcıları olmuşlardır. Her ikisi de, iyi bir tasarımın aynı zamanda işlevsel ve amaca uygun olmasını savunmaktadır.

Ayçiçeği motifi ile sembolize edilen Estetik hareket, kısa zamanda Amerika’da da etkili olmuştur. Hareketin buradaki en çarpıcı örnekleri: Herter kardeşler ve Louis Comfort Tiffany ürünleri olmuştur. Hareket Fransa’da ise François-Eugene Rousseau’nun çalışmalarında görülmektedir.